Black Friday FOMO

finally an agency
4 min readNov 23, 2018

Hoe we deze gigantische kortingen dus niet kunnen weerstaan.

Van hysterische Amerikaanse toestanden is in Nederland nog geen sprake, maar Black Friday begint inmiddels ook in ons nuchtere kikkerlandje een begrip te worden. En hoewel we onszelf nog niet vechtend door de deuren van de Bijenkorf stouwen, lijken ook wij steeds meer te worden meegesleept in het kortingsfestijn.

Winkeliers waren een aantal jaar geleden nog wat terughoudend, maar dit jaar is de knop officieel om. Niet meedoen is niet bestaan. Inmiddels loopt de mailbox vol met hóóóge kortingen die je ECHT niet mag missen en iedere winkelketen in elk segment, zowel online als offline, heeft Black Friday volledig omarmd.

Dé shopdag van het jaar

Vandaag, vrijdag 23 november, is dé belangrijkste shopdag van het jaar geworden. Onderzoek van Ingenico (online betalingen) laat zien dat 40% van de Nederlanders van plan is dit jaar online te gaan shoppen tijdens Black Friday. Wereldwijd wordt er gemiddeld 72% meer gekocht, maar in Nederland lijken we helemaal gek te zijn geworden. Zo gaven we vorig jaar 132% meer uit op Black Friday. Begint het gat in je hand al te kriebelen? Ga dan voor een nieuwe televisie, telefoon of game console (die had je net nodig toch?), want daar schijnen de hoogste kortingen op te worden gegeven.

Na Valentijnsdag en Halloween, is Black Friday de zoveelste Amerikaanse traditie die naar Europa is overgewaaid. Het werd ooit geïntroduceerd om de vrijdag na Thanksgiving, Amerikanen te stimuleren extra kerstinkopen te doen. Opvallend is dat de hype in schril contrast staat met trends die juist nu in opmars zijn: lokaal, eerlijke en ambachtelijke producten. Groenten rechtstreeks van de boer of gebrouwen biertjes bezorgd tot aan je voordeur (met bakfiets als het even kan). Hoe kunnen we enerzijds zo bewust worden van onze omgeving en anderzijds zo gevoelig zijn voor dit ordinaire, Amerikaanse, kapitalistische money-to-burn-feestje? 💰💰💰

Fear Of Missing Out

Als consument zijn we er extreem gevoelig voor. Je wilt die ene extreem goede deal niet missen #FOMO. Dit wordt versterkt doordat aanbiedingen slechts een korte tijd worden aangeboden. Je moet als consument snel beslissen om te kunnen profiteren. Daarnaast zijn aanbiedingen vaak beperkt beschikbaar (het creëren van schaarste). Als je niet snel je kans pakt doet iemand anders het! Sociale druk: zij wel en ik niet. Voel je hem?!

Winkeliers proberen dit nog eens extra te stimuleren door al ver van tevoren te stalken met het aankomende gekkenhuis. Kortingen worden expres in percentages weergegeven zodat voordeel duidelijk zichtbaar is. Maar ook onder winkeliers heerst Fear Of Missing Out. Ze zijn bang om marktaandeel te verliezen als zij niet meedoen, waardoor ze met steeds hogere kortingen stunten.

Psychologie achter Black Friday

Mee willen doen is dus helemaal niet zo gek. Alleen dat er mensen bont en blauw worden geslagen voor een magnetron, of dat er spullen worden gejat uit elkaars winkelwagen is waanzin. Sharron Lennon, professor aan de Universiteit van Indiana raakte geïnteresseerd in de psychologie achter Black Friday.

In haar onderzoek vroeg ze deelnemers of ze ooit iets hadden gestolen uit het karretje van een ander, of ze ooit boos waren geworden op winkelmedewerkers en of ze ooit ruzie hadden gehad met medeshoppers. Wat bleek? Het merendeel van de deelnemers (voornamelijk hoogopgeleide blanke vrouwen) gaven toe dat ze wel eens hebben gegild tegen winkelpersoneel op Black Friday.

Het gevoel van ongelijkheid en oneerlijkheid

Lennon denkt dat ‘oneerlijkheid’ een grote rol speelt in de uitspattingen van agressie. Als een winkel niet meer de ‘beloofde’ koopjes in de aanbieding heeft, voelt het alsof je wordt belazerd. Het gevoel van ‘ongelijkheid’ bleek ook een grote rol te spelen. Als mensen het gevoel hebben dat ze niet gelijk worden behandeld, worden ze boos of verdrietig. Dus als Henk die ene koelkast kan kopen voor een goede prijs, dan wil jij dat ook!

Naast ongelijkheid en oneerlijkheid, speelt schaarste een grote rol. Hoe schaarser een product is, hoe meer het gevoel heerst dat het product meer waarde heeft. Dit creëert een wedstrijd-gevoel om het product te bemachtigen. Het gaat zelfs zo ver dat het uiteindelijk niet meer om het product gaat, maar om het ‘winnen’ zelf. Heb je de iPhone voor een goede prijs binnen geharkt? Yes! Gewonnen! Had je hem nodig? Nee.

Nog een reden waarom Black Friday zo’n mega marketingsucces is, is het gevoel van samenzijn. Je bent aan het bonden met je vrienden en familie als je samen koopjes gaat jagen. Koopjes regelen voor een ander geeft ook voldoening. Tot slot vinden sommige mensen juist die gekte leuk. In een studie gepubliceerd in The Journal of Global Fashion Marketingwerd geconcludeerd dat Black Friday-shoppers een extatisch gevoel kregen als ze zich in de gekte bevonden.

Een ding is duidelijk: we kunnen er vandaag niet omheen. De koopjes gaan je om de horen vliegen, maar ben jij er tegen bestand? Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet. Mis het niet.

MIS. HET. NIET!

--

--